ریشهر: نگین تاریخی جنوب ایران

ریشهر، شهری باستانی و پر اهمیت از دوران عیلامیان، در جنوبی‌ترین نقطه جزیره بوشهر واقع شده است. این منطقه باستانی در ۲۴ شهریور ۱۳۱۰ با شماره ثبت ۱۲ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت و امروز به عنوان یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های تاریخی استان بوشهر شناخته می‌شود.

موقعیت جغرافیایی و اهمیت تاریخی

ریشهر در بخش مرکزی شهرستان بندر بوشهر قرار دارد و قدمت آثار به‌دست‌آمده در این منطقه به هزاره سوم تا هزاره اول پیش از میلاد می‌رسد. بر اساس کاوش‌های انجام‌شده توسط باستان‌شناسان فرانسوی به سرپرستی پزار در سال ۱۹۱۴ میلادی، آثاری چون کتیبه‌های میخی دوره شوتروک ناهونته، اشیای مفرغی، و سفال‌های نقش‌دار از این منطقه کشف شده‌اند.

این یافته‌ها نشان می‌دهد که ریشهر در دوران عیلامی‌ها با نام لیان شناخته می‌شد و یکی از مراکز مهم امپراتوری عیلام بوده است. موقعیت خاص جغرافیایی لیان، این شهر را به یکی از نقاط ارتباطی تمدن‌های شرق و غرب در دنیای قدیم تبدیل کرده بود. دریای جنوب ایران، پل ارتباطی مهمی میان فلات ایران، هند، و تمدن‌های بین‌النهرین فراهم می‌کرد.

ریشهر در دوران ساسانیان

نام “ریشهر” از عبارت ریو اردشیر گرفته شده است. اردشیر بابکان، بنیان‌گذار سلسله ساسانی، شهر لیان را بازسازی کرده و آن را به ریواردشیر تغییر نام داد. در این دوران، ریشهر به یکی از مراکز علمی و ادبی مهم تبدیل شد و جایگاه دانشمندان و نویسندگان بسیاری بود.

افول ریشهر

ریشهر پس از ورود اسلام نیز تا چندین قرن رونق داشت. گفته می‌شود که این شهر در قرن شانزدهم میلادی حدود دو هزار خانه مسکونی داشته است. اما در دوران نادرشاه افشار، جمعیت ریشهر به شهر بوشهر منتقل شد و این منطقه به تدریج متروک شد.

ریشهر امروز

اما در سالیان بعد تا به امروز به دلیل سواحل بسیار زیبا و قرارگیری در حریم شهری بوشهر به یک منطقه شهری زیبا در بوشهر تبدیل شد و اقامتگاه های گردشگری زیادی هم در آن فعالیت داشته و پذیرای مسافرین میباشد. امروز، ریشهر یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های تاریخی جنوب ایران است و گردشگران و پژوهشگران بسیاری برای آشنایی با تمدن‌های باستانی به این منطقه سفر می‌کنند. و یکی از تفرجگاه های ساحلی پرطرفدار چه برای مسافرین چه برای ساکنین بوشهر است.

جاذبه‌های باستانی اطراف ریشهر

در نزدیکی ریشهر، دو منطقه باستانی به نام‌های تل پی تل و شاه‌نشین شناسایی شده‌اند که نشان‌دهنده شکوه تاریخی این منطقه در گذشته است.